تضعیف علوم انسانی و نگاه کمیت‌زده مهمترین مانع پیوند علم و حکمت است
به گزارش خبرنگار مهر، در جریان دیدار اعضای دبیرخانه بین‌المللی علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی با غلامرضا اعوانی، چهره ماندگار فلسفه، عضو فرهنگستان علوم و رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران، نشستی علمی با موضوع «جایگاه علم و حکمت در تمدن ایرانی-اسلامی» برگزار شد.
در این گفت‌وگو، اعوانی ضمن تبیین سلسله‌مراتب علم در سنت اسلامی، تاکید کرد که علم در منظومه اسلامی، صرفاً به حوزه تجربی و حسی محدود نمی‌شود، بلکه ابعاد عقلانی و الهی را نیز دربرمی‌گیرد. وی با استناد به آموزه‌های قرآنی تصریح کرد: منشأ علم، الهی است و علوم طبیعی، هرچند مهم، اگر پیوند خود را با حکمت از دست بدهند، به ابزاری صرف تقلیل می‌یابند و نمی‌توانند به رشد و تعالی واقعی بشر بیانجامند.
اعوانی در ادامه، به بیان تفاوت‌های اساسی علم مدرن و علم در اندیشه حکمای اسلامی پرداخت و افزود: دانش امروزین، عمدتاً نگاهی ابزاری، مادی و کمیت‌محور دارد و کمتر به ساحت‌های معنوی انسان توجه می‌کند، در حالی که نزد حکماً و فیلسوفان اسلامی، علم و حکمت دو بال اصلی پرواز انسان برای رسیدن به کمال و معرفت حقیقی هستند.
وی جدایی علم از حکمت را یکی از مهمترین آسیب‌های جامعه معاصر دانست و تصریح کرد: اگر علم به حکمت و آموزه‌های الهی متصل نباشد، حتی علوم عادی نیز می‌توانند بحران‌زا شوند؛ چنان‌که معضلات اخلاقی، زیست‌محیطی و فرهنگی عصر حاضر، بیش از هر چیز، نتیجه این گسست است.
اعوانی با تاکید بر نقش حیاتی دبیرخانه بین‌المللی علامه بهابادی یزدی، مهمترین موانع تحقق پیوند علم و حکمت در ایران امروز را فاصله گرفتن آموزش عالی از سنت حکمی اسلامی، غلبه نگاه کمیت‌زدگی و مدرک‌محوری، و تضعیف جایگاه علوم انسانی در نظام علمی کشور برشمرد. وی احیای این پیوند را نیازمند بازآفرینی علوم انسانی بر مبنای حکمت، بهره‌گیری گسترده‌تر از آثار حکمای ایران، تربیت فیلسوفان جهانی نگر و تقویت کیفیت آموزش و پژوهش دانست.
در پایان این نشست، اعوانی از علامه ملاّ عبدالله بهابادی یزدی به‌عنوان نمادی فاخر از حکمت ایرانی-اسلامی یاد کرد و تأکید نمود: آثار ارزشمند ایشان در زمینه‌هایی چون منطق، فلسفه، کلام، فقه، تفسیر و علوم بلاغی، الگویی کامل از تعامل عقلانیت و معنویت به‌شمار می‌روند.
اعوانی افزود: گردآوری، تصحیح و انتشار انتقادی این آثار می‌تواند زمینه‌ساز تحولی ژرف در علوم انسانی کشور شود و نقش مهمی در جهانی‌سازی اندیشه ایرانی-اسلامی ایفا کند.
اعوانی مسئولیت اصلی دبیرخانه و فعالان این حوزه را احیا و گسترش پیوند علم، حکمت و هویت ایرانی-اسلامی دانست و تاکید کرد: پاسداری از این میراث عظیم، ضرورتی برای آینده علمی کشور و ایفای نقش مؤثر در عرصه فرهنگ و تمدن جهانی است.
نظرات کاربران